Belirli gün ve haftalar dan şimdi de bu sayfamızda Türk Dil Bayramı ile ilgili yazı ve şiirler hazırladık. Çok işinize yarıyacak Türk Dil Bayramı hakkında sizi bilgilendirecek ve Türk dili ile ilgili şiirler bulacaksınız. Yeni dökümanlar eklemeye devam edeceğiz. Bize destek olmak için sayfamızı beğenebilirsiniz.

TÜRK DİL BAYRAMI

İnsan, çevresindeki insanlarla iletişim kurarken konuşur, cümleler kurar, Dil yardımıyla düşünce, duygu, istek ve deneyimlerini çevresindeki diğer insanlara bildirir.
Her ulusun konuştuğu, yazdığı bir dili vardır. Doğumdan sonra çocuğun ailesinden ve yakın çevresinden öğrendiği ve daha sonra eğitim yaşamında geliştirdiği bu dile “ana dili” denir.
Türkçe, dünyada en çok konuşulan 5. dildir. Dünyada hâlen 200 milyon kişi Türkçe konuşmaktadır. Günümüzde Türkçenin yaşadığı en büyük sorun ise yabancı sözcüklerin istilası ve dilimizin yozlaştırılmasıdır, Bunu önlemek için yabancı sözcüklerin yerine Türkçe karşılıklarını kullanmalıyız.
Türkçe, Türklerin Orta Asya’da yaşadığı dönemlerde en saf şekliyle kullanılıyordu. Göktürk Hakanı Bilge Kağan, Orhun Anıtları’ndaki yazıtlarda (732), “Türk ulusu, dilini yitirirse yabancı uluslara tutsak olur.” demiştir. Bu gerçek, günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
Tarih içerisinde hem Selçuklular hem de Osmanlılar Dönemin­de Türkçeyi beğenmeyenler vardı, Bu grubun Arapça, Farsça yazma özentisi Türk dilinin bozularak geri plana atılmasına neden oldu. Türkçenin içine doluşan Arapça ve Farsça sözcükler dilimizi yozlaştırarak anlaşılmaz hale getirdi. Farsça ve Arapça karması bu dile “Osmanlıca” denildi.
Dilimizdeki bu yozlaşmayı ve bozulmayı ilk fark eden ve ça­reler arayan kişi, Kaşgarlı Mahmut olmuştur, Bu yozlaşma ve bozulmayı önlemek için Türk dilinin sözlüğünü yazarak bu yapıtına Divan-ı Lügat-it Türk adını vermiştir. Bu yapıtını hazırlarken Araplara Türk dilini öğretmeyi amaçlamış ve Türkçenin diğer dillerden aşağı kalır yanının olmadığını ortaya koymuştur, Türkçenin Arap ve Fars dillerinden üstün olduğunu ortaya koymak için Ali Şir Nevaî, Muhakemet’ül Lûgateyn adlı yapıtını yazmıştır.
Türkçeyi diğer dillerin baskısından kurtarmak ve Türkçeye gereken değeri vermek için mücadele eden ilk devlet adamı, Karamanoğlu Mehmet Bey, hazırladığı kanunla topraklarındaki her yerde Türkçe konuşulmasını zorunlu hâle getirmiş, yani topraklarında Türkçeyi resmî dil olarak kabul etmiştir.
Osmanlıca sadece aydınlar ve memurlar tarafından kullanılıyordu. Osmanlı devleti çökerken dilde bir sadeleşme hareketi başladı. Dilimizdeki bu sadeleşmede öncülüğü büyük fikir adamımız Ziya Gökalp yapmış ve “Başka dile uymaz annemin sesi, Her sözün ararsan vardır Türkçesi,” diyerek Türk dilinin zenginliğini ortaya koymuştur,
Yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli kültür kurum­larından biri olan Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932 tarihinde kurulmuştur. Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nde dil ve tarihe çok büyük önem veriyordu, Önce 1931 tarihinde Türk Tarih Tetkik Cemiyeti kuruldu. Uluslaşmada en önemli unsurlardan biri dil idi, bunu çok iyi gören Atatürk, 11 Temmuz 1932 gecesi yanındaki arkadaşlarına “Dil işlerini düşünmek zamanı gelmiştir. Ne dersiniz?” diye sordu. Oradakilerin bu düşünceye katılmaları üzerine “Öyle ise Türk Tarih Tetkik Cemiyeti gibi bir de ona kardeş Dil Cemiyeti kuralım. Adı da Türk Dili Tetkik Cemiyeti olsun!” diyerek bugünkü Türk Dil Kurumunun temellerini attı. Ertesi gün de Türk Dili Tetkik Cemiyeti kuruldu. Cemiyetin kurulmasıyla beraber hızlı bir çalışmaya girildi. Türk Dil Kurultayının hazırlıklarına başlandı. Bu coşku ve heyecanla Türk Dil Kurultayı 26 Eylül 1932 tarihinde toplandı. Kurultaya çok sayıda bilim adamı, gazeteci, yazar, devlet adamı ve sanatçı katıldı. Atatürk, kurultayı baştan sona kadar izlemiştir.

“Türk dili, dillerin en zenginlerindendir. Yeter ki bu dil şuurla işlensin. Ülkesini, yüksek istiklalini korumasını bilen Türk milleti, dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.” Mustafa Kemal ATATÜRK

TÜRK DİL BAYRAMI

İstanbul’da Dolmabahçe Sarayında toplanan Birinci Türk Dil Kurultayının açılış günü olan 26 Eylül Dil Bayramı olarak kutlanmaktadır.
Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli kültür kurumlarından biri olan Türk Dil Kurumu 69 yıl önce, 12 Temmuz 1932’de kurulmuştu. Yeni Türkiye Cumhuriyeti’nde dil ve tarih, Atatürk’ün en çok önem verdiği olgulardı. Önce 1931’de Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kuruldu. Uluslaşmanın en önemli temellerinden bir diğeri de dil idi. Bunun bilincinde olan ulu önder Atatürk, 11 Temmuz 1932 gecesi sofrasında bulunanlara “Dil işlerini düşünmek zamanı gelmiştir. Ne dersiniz?” diye sorar. Oradakilerin bu düşünceye katılması üzerine “Öyle ise Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti gibi bir de ona kardeş bir dil cemiyeti kuralım. Adı Türk Dili Tetkik Cemiyeti olsun.” diyerek Türk Dil Kurumunun temellerini atar. Ertesi gün Samih Rifat, Ruşen Eşref, Celâl Sahir ve Yakup Kadri İçişleri Bakanlığına başvururlar. Sonradan adı Türk Dil Kurumuna çevrilecek olan Türk Dili Tetkik Cemiyeti kurulur.
Cemiyetin kuruluşuyla birlikte başlayan çalışmalar sürerken, Türk Dil Kurultayının hazırlıkları da başlamıştır. Bu coşku ve heyecan içerisinde Türk Dil Kurultayı toplanır. Kurultaya çok sayıda bilim adamı, gazeteci, yazar, devlet adamı ve sanatçı katılır. Atatürk, Kurultayı baştan sona kadar izlemiştir. Türkçenin gelişmesi, özleşmesi, zenginleşmesi yolunda Türk Dil Kurultaylarının çok önemli yeri vardır.

TÜRK DİLİ İLE İLGİLİ GÜZEL SÖZLER

“Türk Milletinin dili, Türkçedir. Türk Dili dünyanın en güzel, en zengin ve en kolay dilidir.”
Mustafa Kemal Atatürk

“Türk Dili, Türk Milletinin kalbidir; beynidir.”
Mustafa Kemal Atatürk

“Milli his ile dil arasındaki bağ çok kuvvetlidir. Dilin milli ve zengin olması milli hissin inkişafında başlıca müessesedir. Türk Dili, dillerin en zenginlerindendir. Yeter ki bu dil; şuurla işlensin.”
Mustafa Kemal Atatürk

“Türklüğün vicdanı bir dini bir, imanı bir; fakat hepsi ayrılır, olmazsa lisanı bir.”
Ziya Gökalp

“Anadili Türkçe olan bir kişinin kısa cümlelerle düşündüğü, konuşma anında ise bu kısa cümleleri çeşitli yollarla birbirine bağlayarak karmaşık yapılar kurduğu görüşündeyim. Bu “cümle bağlama eğilimi” bazı konuşurlarda zayıf, bazılarında ise adeta bir hastalık derecesinde güçlü olabilir. Bu son durumda ortaya çıkan dilsel yapılar, insan zihninin üstün olanaklarını en güzel şekilde yansıtıyor. Farklı dil gruplarına ait birçok dili incelediğim halde şimdiye kadar hiçbir dilde beni Türkçe’deki karmaşık cümle yapıları kadar büyüleyen bir yapıya rastlamadığımı söyleyebilirim. Biraz duygusal olmama izin verirseniz, bazen kendime “keşke Chomsky de gençliğinde Türkçe öğrenmiş olsaydı” diyorum. Eminim o zaman çağdaş dilbilim İngilizce’ye göre değil, Türkçe’ye göre şekillenmiş olurdu…
Türkçe Hakkındaki Görüşlerim – Johan Vandewalle

“Bugünden sonra divanda, dergâhta, barigahta, mecliste, meydanda, Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır.”
1277 Karamanoğlu Mehmet Bey

TÜRK DİL BAYRAMI ŞİİRLERİ

LİSAN

Güzel dil Türkçe bize,
Başka dil gece bize,
İstanbul konuşması,
En saf, en ince bize…

Lisanda öz sayılır,
Herkesin bildiği söz
Manası anlaşılan
Lügata atmadan göz.

Uydurma söz yapmayız,
Yapma yoldan sapmayız
Türkçeleşmiş Türkçedir
Eski köke tapmayız

Açık sözle kalmalı
Fikre ışık salmalı;
Müteradif sözlerden
Türkçesini almalı

Yeni sözler gerekse
Bunda da uy herkese
Halkın söz yaratmada
Yollarını benimse

Yap yaşayan Türkçe’den
Türkçe’yi incitmeden
İstanbul’un Türkçesi
Konuşmayı zevk eden

Ziya Gökalp

DİLİMİZ

Dilimiz, her şeyi ifade etmek,
Zor günlerde, neşeli anlarda,
Derdimizi anlatmak,
Sevinçleri paylaşmak
Seninle olur, seninle okunur
Seni sadeleştirip, öztürkçe
Hayat verdi, özgürlük verdi,
Dünyanın en güzel anlamlı diline
Ülkü Algın

TÜRKÇEMİZ

Çok küçük yaştan beri
Bir dil konuşuyoruz,
Bu dil bizim varımız
Onu çok seviyoruz.

Çağlar boyu ne oldu
Dilimiz unutuldu,
Atatürk’ün emriyle
Güzel Türkçe kuruldu.

Annemiz bize güldü
Bu dilin gücü ile
Acımız sevincimiz
Anlam buldu bu dille.

Atıldı dilimizden
Güzel olmayan sözler,
Yeni alfabemizle
Tüm ulus okuryazar…

Türkçeyi sevmeliyiz
Anadilimizdir o,
Güzel kullanmalıyız
Bizi biz yapandır o.

Sait KIRKGÖZLÜ

TÜRKÇE KONUŞALIM TÜRKÇE!

Oynanmasın lisanımla
Oynanmasın insanımla
Gece gündüz her anım la
Meşgalemdir gündüz gece
Her kelime hece hece
Türkçe konuşalım Türkçe

İki dil iki insanmış
Bazıları böyle sanmış
Biri Hans biri Hasan’mış
Biri cüce biri yüce
Adam gibi Türk ol önce
Türkçe konuşalım Türkçe

Türkçe benim anadilim
Yok olmasın dilim dilim
Canım, cananım, sevgilim
Hem manaca hem şekilce
Denebilir hangi dilce?
Türkçe konuşalım Türkçe

Türkçe benim anadilim
Sahip çıktım sana dilim
Gönlüm senden yana dilim
Dinle, kültürüm iç içe
Kayıp eden hâli nice
Türkçe konuşalım Türkçe

Mikdat der ki sanat dilim
Din, kültüre kanat dilim
Birçoğuna inat dilim
Önce Türkçe, sonra Türkçe
Savunurum seni Türkçe
Türkçe konuşalım Türkçe!